Piennolo del Vesuvio DOP
Pomodorino del Piennolo del Vesuvio DOP jest jednym z najstarszych i najbardziej typowych produktów rolnych regionu Kampanii.
W rzeczywistości na różnych obszarach Kampanii istnieją grupy ekotypów z owocami o niewielkich rozmiarach, tzw. pomidory koktajlowe, które wyróżniają się typowością i jakością smaku i zapachu. Od zawsze najbardziej znane są te po dziś dzień rozsiane na zboczach Wezuwiusza.
Pomidor „Pomodorino del Piennolo del Vesuvio DOP” łączy stare odmiany i lokalne biotypy o mniej więcej podobnych cechach morfologicznych i jakościowych, których selekcji dokonywali przez dziesięciolecia sami rolnicy. Nazwy tych odmian są popularnymi nazwami nadawanymi przez lokalnych producentów, są wśród nich: „Fiaschella”, „Lampadina”, „Patanara”, „Principe Borghese” i „Re Umberto”, tradycyjnie uprawiane od wieków na tym samym obszarze, z którego pochodzą.
Wyróżniające je właściwości na poziomie techniczno-handlowym produktu podlegającego ochronie są następujące:
- w stanie świeżym: owoce owalne lub lekko śliwowate,
- ze szpiczastym wierzchołkiem o gęstym karbowaniu części szypułkowej,
- grubej skórce w kolorze czerwono-cynobrowym,
- o masie nieprzekraczającej 25 g,
- o wysokiej konsystencji czerwonego miąższu i żywym, intensywnym, słodko-kwaśnym smaku;
- konserwowany piennolo: skórka w kolorze ciemnoczerwonym, czerwony miąższ o przyjemnej konsystencji, intensywnym i żywym smaku.
Pomidory „piennoli” lub „schiocche” po zakończeniu procesu konserwowania osiągają wagę pomiędzy 1 a 5 kg.
W celu ochrony tych odmian stwierdzono, że specyficznym aspektem typowości łączącym pomidory uprawiane na zboczach Wezuwiusza jest pradawny sposób ich konserwowania „al piennolo”, czyli charakterystyczna technika wiązania ze sobą kiści, lub „scocche” dojrzałych pomidorów w celu utworzenia dużej kiści, która następnie jest zawieszana w wentylowanych pomieszczeniach, zapewniając optymalne przechowanie cennych zbiorów przez całą zimę.
Wraz z upływem miesięcy pomidor traci swoją jędrność, zyskuje jednakże wyjątkowy, wspaniały smak, tak doceniany przede wszystkim przez neapolitańczyków, którzy wykorzystują go do przygotowywania swoich wspaniałych sosów. To właśnie system przechowywania „piennolo” sprzyja powolnemu dojrzewaniu, pozwala również na długą konserwację i spożywanie produktu „w naturalnej formie” aż do kolejnej wiosny.
Pomidor „Pomodorino del Vesuvio” jest ceniony na rynku zarówno w stanie świeżym, sprzedawany natychmiast po zebraniu na rynkach lokalnych, jak i w typowej dla niego formie wiszącej „al piennolo” lub też w formie szklanej konserwy wytwarzanej według dawnej rodzinnej receptury tego obszaru zwanej „a pacchetelle”, również objętej specyfikacją produktu objętego produkcją DOP.
Zazwyczaj zbiór odbywa się poprzez obcinanie całych kiści, na których znajduje się co najmniej 70% czerwonych pomidorów, podczas gdy pozostałe są w trakcie dojrzewania. Ta starodawna praktyka pozwala na opóźnienie spożycia owoców, w stanie nienaruszonym i nieprzetworzonym, przez całą zimę po zbiorach, do siedmiu do ośmiu miesięcy. Wykorzystuje się do tego celu wentylowane pomieszczenia i nie stosuje nowoczesnych technologii konserwacji.
Szczególne cechy „Pomodorino del Piennolo del Vesuvio PDO” stanowią konsystencja skórki, siła przywierania do szypułki, wysoka zawartość cukrów, kwasów i innych rozpuszczalnych substancji stałych. Wszystko to sprawia, że jest to produkt o długim okresie przydatności do spożycia, w którym żadna z jego właściwości organoleptycznych nie ulega zmianie. Cechy te są ściśle związane z czynnikami glebowo-klimatycznymi typowymi dla obszaru geograficznego, na którym uprawiane są pomidory, gdzie gleby pochodzenia wulkanicznego zawierają materiał piroklastyczny pochodzący z erupcji kompleksu wulkanicznego Somma-Wezuwiusz.
W tym szczególnym środowisku jakość pomidorów koktajlowych osiąga szczyty doskonałości. Bogactwo kwasów organicznych decyduje o żywotności lub „kwasowości” smaku, który jest charakterystyczny dla „Pomodorino del Vesuvio”. Jest to, oprócz specyfiki genetycznej, wyznacznik metody uprawy o niskim wpływie na środowisko i ograniczonym stosowaniu wody do nawadniania, co sprawia, że uprawa ta jest szczególnie odpowiednia dla obszaru chronionego, jakim jest teren Parku Narodowego Wezuwiusza (Parco Nazionale del Vesuvio).
Pomidor „Pomodorino del Piennolo del Vesuvio DOP” jest podstawowym składnikiem kuchni neapolitańskiej i całej Kampanii; słynna jest wszechstronność jego zastosowania. Oprócz tradycyjnego sosu do spaghetti, z małżami i innymi owocami morza, lokalni szefowie kuchni są skłonni używać go w wielu innych potrawach, w tym do pysznej pizzy neapolitańskiej.
